Bezpłatne poradnictwo dla NGO. Warto skorzystać z doradztwa prawnego

Projekt „Stowarzyszenia – prawo wyjaśnione” Stowarzyszenia Nowoczesnej Edukacji Prawnej. Grant realizowany ze środków Unii Europejskiej w ramach projektu SPLOT WARTOŚCI

Program finansowany jest przez Unię Europejską. Wyrażone opinie i poglądy są wyłącznie poglądami autora (autorów) i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. Ani Unia Europejska, ani organ przyznający finansowanie nie mogą ponosić za nie odpowiedzialności.

Zachęcamy do skorzystania z poradnictwa Stowarzyszenia Nowoczesnej Edukacji Prawnej dla NGO w tym stowarzyszeń i fundacji. Prosimy o maila na adres prawna.edukacja@gmail.com wraz z opisem sprawy.

Czytaj też: Odpowiadamy na problemy prawne w działalności stowarzyszeń

Dlaczego poradnictwo dla stowarzyszeń?

Stowarzyszenia nie mają nadal dostępu do wystarczającej liczby porad prawnych. Nieodpłatna pomoc prawna zgodnie z ustawą dotyczy tylko osób fizycznych, zatem literalnie rzecz biorąc. Usługi prawne są coraz droższe (zgodnie z naszym badaniem, od 150 do 300 zł/h), na co NGO nie stać. Tymczasem otrzymują coraz to nowe obowiązki (np. pliki JPK czy rejestr beneficjentów).

Niestety, poradnictwo prawne prowadzone na podstawie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej nie obejmuje działalności organizacji pozarządowych, dotyczy bowiem wyłącznie osób fizycznych.

Nadal aktualne jest stwierdzenie, że system prawny rozrasta się i jest coraz bardziej skomplikowany. Zgodnie z sondażem firmy Lawstream usługi prawne są skomplikowane, a polskie prawo jest niezrozumiałe – tak uważa ponad 85% badanych. Aż 66% badanych sła bo orientuje się w zagadnieniach prawnych. 80% respondentów nie posiada radcy prawnego. 77% ankietowanych skorzystałaby z porady prawnej za pośrednictwem Internetu. 

Wiele osób szuka porad prawnych na grupach internetowych, takich jak współpracująca z nami grupa Leksawka. Mimo starań administracji, odpowiedzi, nie zawsze są w pełni zgodne z prawem, nie ma bowiem systemu kontroli kwalifikacji.

Czytaj też: Nadużycie „nadużycia” informacji publicznej

Jak wygląda poradnictwo?

Poradnictwo zdalne będzie oferowane: w formie mailowej, przez komunikatory, wideokonferencję, telefonicznej, a także w razie potrzeby osobiście (we Wrocławiu) tak, by dopasować się do szczególnych potrzeb poszczególnych osób.

Grupami docelowymi poradnictwa są organizacje pozarządowe z całego kraju, ze szczególnym uwzględnieniem organizacji z terenów wiejskich i tych o niewielkim budżecie. Uczestnicy poradnictwa będą rekrutowani za pomocą m.in. ogłoszenia na stronie ngo.pl, a także listy mailingowej i mediów społecznościowych.

W przypadku liczby zgłoszeń większej liczby przypadków, priorytetowo będziemy traktować zgłoszenia z organizacji z mniejszych miejscowości i organizacji o niewielkich budżetach (np. stowarzyszenia zwykłe, czy organizacje prowadzące uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów)

Z uwagi na potrzebę wsparcia organizacji spoza dużych miast, chcemy zaoferować poradnictwo w formie zdalnej (pisemnej lub wideokonferencji), tak żeby z pomocy mogły skorzystać stowarzyszenia z mniejszych ośrodków, które nie mają dostępu do usług prawnych na miejscu.

Pytania mogą dotyczyć kwestii z zakresu prawa o stowarzyszeniach, ale też dziedzin pokrewnych, np. działalności
pożytku publicznego, ustawy o KRS czy ustawy o sporcie (w zakresie klubów sportowych), bo często są ze sobą ściśle powiązane. Zachęcamy także do zadawania pytań z zakresu działalności – np. informacji publicznej, darowizn,
umów o dzieło i zleceń, uczestnictwa w postępowaniach, podatków, działalności a także związanych z pomocą benenicjentom.

Jego częścią jest analiza przedstawionych dokumentów, uszczegółowienie poprzez dodatkowe pytania, analiza
prawna. W efekcie powstają zalecenia w zakresie konkretnego działania, oparte o przepisy prawa.  Z doświadczenia wynika, że analiza przeciętnego przypadku zajmuje średnio 3 godziny.

Poradnictwo europejskie

Mamy zamiar uczulać wymiar na międzynarodowy i europejski, tj. wyjaśniać nie tylko rozwiązanie problemu na podstawie polskich przepisów, ale również wyjaśniać kontekst europejskich wartości (w szczególności na przykładzie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka), co często jest również pomocne w
rozwiązaniu poszczególnych przypadków.

W uzasadnionych przypadkach przewidzieliśmy stworzenie pisma procesowego (np. skarga na bezczynność lub na decyzję administracyjną, pozew, wniosek, odpowiedź na wezwanie, itd.), co szczególnie ułatwi prowadzenie spraw przez organizacje
pozarządowe. W takich dokumentach można uwypuklić szczególną uwagę sądów lub organów administracji na orzecznictwo i wartości europejskie, co także zwiększy rolę tych wartości w działalności polskiej władzy publicznej.

Warto doradzać

Do Stowarzyszenia Nowoczesnej Edukacji Prawnej zgłaszało się wiele NGO z prośbą o doradztwo dotyczące m.in. kwestii statutowych, podatkowych, umownych, czy dotyczących danych osobowych

Prowadziliśmy projekty “Nowoczesna Poradnia Prawna” i „Mobilna Poradnia Prawna”. Udzielanie porad przez internet cieszyło się ogromnym zainteresowaniem. Otrzymaliśmy pozytywny feedback (100%). W uwagach usłyszeliśmy między innymi:

• “Porada całkowicie profesjonalna i z pewnością skorzystamy jeszcze z niejednej”
• Jako osoba niemająca wiedzy w temacie prawa, uważam działalność Poradni za niezwykle potrzebną społecznie. Na pochwałę zasługuje szybkość oraz przystępność udzielonej udzielonej porady prawnej.
• “Dziękuję za szybką i sprawą poradę, Nowoczesna Poradnia Prawna spełniła oczekiwania”
• “To dobrze, że są inicjatywy porad przez Internet. Popieram w imieniu środowisk NGO-sowych”
• “Warto poszerzyć poradnictwo, by trafiało do każdego”

Czytaj też: Poradniki prawne Stowarzyszenia Nowoczesnej Edukacji Prawnej. Dla stowarzyszeń i działalności strażniczej

Dlaczego przez internet?

Istnieje system poradnictwa prawnego prowadzony przez powiaty, ale wiele osób mieszka w miejscach wykluczonych transportowo i dojazd do siedziby powiatu jest problemem. 

Według badania Stowarzyszenia Ekonomiki Transportu [XI 2022] 20% miejscowości w Polsce nie dojeżdża transport publiczny, kolejne tyle posiada go w minimalnym zakresie (pojedyncze kursy w dni nauki szkolnej).

Według badania Towarzystwa Benderowskiego przeprowadzonego w powiecie kłodzkim w regionie Dolnego Śląska, 13 procent mieszkańców badanego obszaru (12,2 tys. mieszkańców) mieszka w całkowicie wykluczonym transportowo obszarze, a funkcjonalne wykluczenie transportowe (mniej niż 9 par połączeń w dni robocze, co uniemożliwia spontaniczne korzystanie z transportu) dotyka łącznie ponad 30 proc. mieszkańców obszaru (prawie 29 tys. osób).

Nasza poradnia często udziela porad przez internet, chcielibyśmy odczarować ten system i wykazać, że wcale nie jest gorsze niż kontakt bezpośredni. To wymaga porad dokładnych, opartych o gruntowną analizę przypadków. 

 Umożliwia dopasowanie godzin spotkań do potrzeb osób potrzebujących pomocy, które często mają mało elastyczny czas pracy, a także dopasowane do potrzeb zarządzanie rozwiązywaniem spraw. 

Zgodnie z badaniem prof. Agnieszki Szewczyk z Uniwersytetu Szczecińskiego, „63% ankietowanych jest chętna korzystania z usług prawnych za pomocą komputera, a według 68% ankietowanych istnieje zapotrzebowanie na e-usługi prawne.

Czytaj też: Smog w sądzie. Czy można pozwać miasto lub państwo za zanieczyszczenie powietrza?