Klimatyczny strażnik lepszych przepisów. Mniej biurokracji dla organizacji ekologicznych
Towarzystwo Benderowskie prowadzi projekt „Klimatyczny strażnik peryferii”. Projekt otrzymał wsparcie finansowe w ramach programu PROTEUS, prowadzonego przez Transatlantic Foundation, europejskie ramię The German Marshall Fund of the United States.
Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską. Wyrażone poglądy i opinie są jednak wyłącznie poglądami autora(-ów) i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Unii Europejskiej lub Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Edukacji i Kultury. Ani Unia Europejska, ani organ przyznający nie mogą ponosić za nie odpowiedzialności.
Jego częścią jest działalność rzecznicza w zakresie legislacji. W ramach działań legislacyjnych współpracujemy ze Stowarzyszeniem Nowoczesnej Edukacji Prawnej.
Postulaty legislacyjne Klimatycznych Strażników Peryferii
Zdajemy sobie sprawę, że zmiana instytucjonalna na terenach wiejskich nie jest łatwa, zwłaszcza że polskie przepisy są często niedopasowane do potrzeb Europejskiego Zielonego Ładu. Stąd propozycja stworzenia raportu o największych barierach legislacyjnych, co także pozwoli na działalność rzeczniczą na rzecz samorządów i organizacji pozarządowych we władzach centralnych.
Powstanie 10 wniosków o zmiany legislacyjne, które ułatwią działanie na rzecz klimatu, wraz z prawnym uzasadnieniem. Zostaną skierowane do odpowiednich organów, a także oficjalnie rozpatrzone (np. przez Komisję Petycji Sejmu). O ich rozpatrzeniu będziemy informować.
Kluczowe znaczenie dla klimatu mają organizacje pozarządowe (nie tylko ekologiczne!), dlatego zidentyfikowane zostały również kluczowe problemy dla organizacji pozarządowych.
Postulaty legislacyjne oraz raport dotyczący niezbędnych zmian będą częścią naszej dalszej aktywnosci rzeczniczej i będziemy je zgłaszać również po zakończeniu projektu w odpowiednich procedurach legislacyjnych I konsultacyjnych, tak jak zresztą zgłaszaliśmy do tej pory. Będziemy także zwracać uwagę na te postulaty na podejmowanych spotkaniach z politykami i urzednikami szczebla wojewódzkiego i krajowego.
Mniej biurokracji w Krajowym Rejestrze Sądowym
Obecnie przepis Kodeksu postępowania cywilnego w postępowaniu rejestrowym wymaga przesyłania papierowych wersji dokumentów, w przypadku których do wniosku dołączono elektroniczną kopię dokumentu.
Konieczność przesyłania papierowych wersji nie przystaje do epoki cyfrowej, obciąża też sekretariaty wydziałów gospodarczych Krajowego Rejestru Sądowego oraz samych orzeczników (w szczególności referendarzy sądowych). Rezygnacja będzie miała pozytywny wpływ na czas rozpoznawania spraw w tych wydziałach.
Konieczność przesyłania dokumentów papierowych powoduje też konieczność prowadzenia akt papierowych, od czego wydziały rejestrowe Krajowego Rejestru Sądowego miały odejść zgodnie z założeniami elektronizacji.
Czytaj też: Klimatyczny strażnik zielonej energii. Jak rozwija się OZE w gminach Dolnego Śląska?
Wniosek do Ministerstwa Sprawiedliwości
Dlatego też na podstawie art. 241 Kodeksu postępowania administracyjnego i w związku z trwającymi pracami nad projektem ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (UD94) aktywiści wnieśli o wykreślenie przepisu Art. 694(4) par. 2(3) Kodeksu postępowania cywilnego.
Adresatami wniosku są: Minister Adam Bodnar oraz wiceministrowie Arkadiusz Myrcha, Maria Ejchart, Dariusz Mazur, Zuzanna Rudzińska – Bluszcz.
Działacze podkreślają, że sąd w razie jakichkolwiek wątpliwości co do autentyczności kopii dokumentu albo w przypadku źle wykonanych kopii ma prawo, zgodnie z art. 248 Kodeksu postępowania cywilnego zarządzić przedstawienie dokumentu w oryginale; przepis dotyczy bowiem “każdego”, czyli również stron. Składanie fałszywych dokumentów stanowi również przestępstwo, co w wystarczający sposób odstraszać powinno przed tworzeniem fałszywych kopii.
Będzie szczególnie istotne w kontekście obowiązkowej elektronizacji postępowania rejestrowego w zakresie rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej.
Dla przykładu stowarzyszenia, stanowiące najczęstszą grupę organizacji, bardzo często wytwarzają dokumenty w formie papierowej, takie jak protokoły walnego zebrania członków i uchwały takiego zebrania. Organizacje pozarządowe rzadko składają wnioski przez profesjonalnego pełnomocnika z uwagi na koszty, będą zatem zazwyczaj musiały przesyłać dokumenty w formie pisemnej, co nie doprowadzi w istocie do pełnej elektronizacji postępowania.
Bez wprowadzenia postulowanej zmiany nie zostaną zrealizowane zatem takie cele reformy jak: “eliminacja papierowej postaci akt” oraz “nieodpłatne komunikowanie się z sądem i z uczestnikami postępowania za pomocą systemu teleinformatycznego” jako że wnioskodawcy muszą ponieść koszty przesyłki lub dojazdu.
Nie zostanie spełniony cel w postaci “skrócenia czasu obiegu dokumentów/korespondencji oraz czasu oczekiwania na rozpoznanie wniosku”, z uwagi po pierwsze na konieczność stosowania procedury z art. 130 Kodeksu postępowania cywilnego w razie nieprzesłania dokumentów, po drugie z uwagi na dalsze obciążenie sekretariatów i orzeczników obsługą papierowych dokumentów.
Czytaj też: Budżety obywatelskie w gminach Dolnego Śląska. Partycypacja dla klimatu
Projekt zmiany ustawy o KRS
Celem projektowanej przez rząd ustawy jest odejście od papierowych wniosków oraz papierowych akt rejestrowych i zastąpienie fakultatywności obecnej drogi obowiązkiem składania wniosków za pośrednictwem systemu teleinformatycznego do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (dalej: rejestr stowarzyszeń).
Dzięki takiemu rozwiązaniu nastąpi w ramach Krajowego Rejestru Sądowego zrównanie rejestru stowarzyszeń z rejestrem przedsiębiorców, podmioty z obu tych rejestrów będą mogły korzystać z takich samych możliwości i czerpać z takich samych korzyści, poczynając od dostępu online do akt rejestrowych i akt sprawy (zbiorów dokumentów), przez komunikowanie się z sądem i z uczestnikami, czy doręczenia dokonywane w toku postępowań rejestrowych, a kończąc na przyszłościowym trybie S24 dla składania i rozpoznawania wniosków rejestrowych.
Efektem zamierzonym ma być eliminacja lub zminimalizowanie mankamentów związanych ze składaniem wniosków w postaci papierowej, widocznych m.in. na płaszczyźnie bardzo dużej liczby wniosków nieprawidłowo wypełnianych i przez to (nawet wielokrotnie) zwracanych, czy na płaszczyźnie długiego czasu oczekiwania na rozpoznanie wniosku.
Projektowane rozwiązania w postaci odejścia od papierowych wniosków oraz papierowych akt rejestrowych i zastąpienia obowiązkiem fakultatywności obecnej drogi składania wniosków za pośrednictwem systemu teleinformatycznego do rejestru stowarzyszeń przyniosą m.in. następujące profity:
- ujednolicenie funkcjonowania rejestru stowarzyszeń z rejestrem przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego
- eliminacja papierowej postaci akt, konieczności przetwarzania przez sądy rejestrowe do postaci papierowej dokumentów złożonych w postaci elektronicznej
- dostęp online dla zainteresowanych do akt rejestrowych i akt sprawy (zbiorów dokumentów) prowadzonych w systemie teleinformatycznym
- nieodpłatne komunikowanie się z sądem i z uczestnikami postępowania za pomocą systemu teleinformatycznego
- nieodpłatne elektroniczne doręczenia dokonywane w toku postępowań rejestrowych
- elektroniczne składanie i rozpoznawania wniosków rejestrowych
- zminimalizowanie mankamentów związanych z dotychczasowym wadliwym wypełnianiem i składaniem wniosków w postaci papierowej, z czym wiąże się znaczne zmniejszenie liczby wniosków zwracanych
- skrócenie czasu obiegu dokumentów/korespondencji oraz czasu oczekiwania na rozpoznanie wniosku
- w pełni funkcjonalne działanie nieodpłatnej usługi tzw. newslettera KRS, co w praktyce utrudnia postać papierowa akt rejestrowych
- ułatwienie dostępu do pełnych danych o podmiotach zamieszczanych w rejestrze stowarzyszeń.
Niestety, efekt będzie niepełny bez pełnej elektronizacji, którą postulują aktywiści.
