CMK Północ. Druga kluczowa linia Kolei Dużych Prędkości w Polsce
Najważniejszą linią planowanych Kolei Dużych Prędkości jest linia „igrek”, łącząca Wrocław, Poznań, Łódź i Warszawę. Drugim filarem polskiej KDP będzie zaś Centralna Magistrala Kolejowa. Zarówno w jej obecnym przebiegu, gdzie planowane jest przyspieszenie do 250 km/godz., jak i na jej planowanym północnym przedłużeniu.
Czytaj też: Kolej Dużych Prędkości Wrocław/Poznań-Łódź-Warszawa. Kluczowa inwestycja dla Polski
Czym jest CMK Północ?
Koncepcja przedłużenia Centralnej Magistrali Kolejowej w stronę Kujaw i Trójmiasta datuje się jeszcze na lata 70. XX wieku. W zamyśle linia miała tworzyć zachodnią obwodnicę kolejową Warszawy. Jako pierwszy miał zostać wybudowany odcinek od stacji Korytów do linii kolejowej Warszawa-Poznań, potem odcinek do Płocka (do 1980 r.), a potem do Gdańska.
Projekt został jednak skasowany w latach 80. Pojawiał się jednak w projektach dotyczących Kolei Dużych Prędkości, m.in. z 1995 roku, potem został jednak zarzucony na rzecz modernizacji linii nr 9 do 200 km/godz.
CMK Północ czyli linia kolejowa nr 5 została jedną ze szprych Centralnego Portu Komunikacyjnego. Linia kolejowa została tez ubiegłego roku wpisana do aktualizacji Transeuropejskich Sieci Transportowych (TEN-T).
Po CMK Północ pociągi będą jeździć na początku z prędkością do 250 km/h. Przyjęta dla tego odcinka prędkość projektowa to jednak 350 km/godz. bo do takiej będzie można w przyszłości podnieść prędkość maksymalną bez przebudowy torowiska i bez zmiany geometrii łuków.
Linia ma połączyć Płock, Włocławek, Grudziądz i Gdańsk, przebiegając jednak w odległości od Torunia. Po jej powstaniu (wraz z linią igrek) możliwy będzie alternatywny przebieg pociągów z Wrocławia do Trójmiasta, przebiegający przez Łódź.
Czytaj też: Jarosław Ogrodowski: Kolej Dużych Prędkości jest projektem cywilizacyjnym
CMK Północ. Jakie prace wykonano?
Spółka Centralny Port Komunikacyjny w styczniu 2022 r. podpisała umowę na studium wykonalności (studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego) czyli niezbędnej dokumentacji przedprojektowej dla Kolei Dużych Prędkości. Odcinek przebiega od węzła CPK- przez Płock do Włocławka i liczy sobie 11 kilometry. Spółka podpisała kontrakt z wybranym w przetargu konsorcjum firm IDOM Inżynieria, Architektura i Doradztwo, BBF i Arcadis. Wartość umowy to ponad 38 mln zł netto. Aktualnie Zakończono trzy z czterech etapów.
Po wybudowaniu tego odcinka skróci się czas podróży koleją z do Warszawy: z Płocka do 45 min (dziś przejazd pociągiem zajmuje prawie 3 godz.), a z Włocławka do 1 godz. 5 min (teraz co najmniej 2 godz.).
5 lutego 2024 r. marszałek województwa mazowieckiego wszczął postępowanie w sprawie zatwierdzenia projektu robót geologicznych dla dokumentacji hydrogeologicznej dla odcinka do Włocławka. Sprawa została zakwalifikowana przez organ administracji geologicznej jako szczególnie skomplikowana.
Stworzono też warianty przebiegu trasy.
Dalsze odcinki również miały zlecone studia wykonalności. Na odcinkach Grochowalsk – Grudziądz – Warlubie oraz na odcinku Grudziądz-Gdańsk trwa opracowanie rozszerzonego STEŚ (STEŚ-R). W obu przypadkach akończono 1 z 5 etapów.
Czytaj też: Apel do rad miejskich o poparcie Kolei Dużych Prędkości. Kluczowa inwestycja dla Polski
Bydgoszcz i Toruń: Też chcemy KDP
Tymczasem przedstawiciele województwa kujawsko-pomorskiego zaprotestowali przeciwko ominięciu ich miast przez KDP. Postulują oprócz budowy CMK Północ również odnogi do Torunia i Bydgoszczy.
– Proponujemy przeprowadzenie linii kolei dużych prędkości w najwyższych standardach przez centra Włocławka, Torunia i Bydgoszczy i dalej w stronę Szczecina. Zakładana modernizacja linii nr 18 nas nie zadowala.Kolej dużych prędkości nie interesuje nas jako przedsięwzięcie tranzytowe, ale jako projekt, z którego skorzystają wszyscy mieszkańcy Kujaw i Pomorza – podkreślał marszałek Piotr Całbecki.
– Na obecnym etapie w ramach prac przedprojektowych dla pierwszego odcinka linii nr 5 analizowane są dwa niewykluczające się warianty połączenia do Torunia i Bydgoszczy:
• przez Włocławek liniami nr 50 i 18,
• przez Lipno po zmodernizowanych liniach nr 27 i 353 z obsługą stacji Toruń Wschodni i Toruń Miasto oraz dalej linią nr 18.
Powyższe pozwoli na zapewnienie atrakcyjnych czasów jazdy do obu miast, w drugim przypadku umożliwi także dojazd do stacji korzystniej położonych niż Toruń Główny. Zakres niezbędnych inwestycji jest mniejszy niż w przypadku budowy nowej linii, a zatem bardziej realny do sfinansowania i realizacji w horyzoncie spójnym z budową linii kolejowej nr 5 – odpowiadał ówczesny pełnomocnik ds. CPK, Marcin Horała.
Czytaj też: Miłosz Cichuta: Potrzebujemy taktu na całej sieci kolejowej. Trzeba kontynuować projekt KDP
Co dalej z CMK Północ?
CMK Północ jest uznawana również przez nowy rząd za istotną. Obecny wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak w grudniu 2022 r. wskazywał nawet, że „Kluczowa linia projektu CPK, czyli CMK Północ nie może się kończyć w Warlubiu na magistrali węglowej, która jest i będzie silnie obciążona ruchem towarowym. Te brakujące 100 km sieci TEN-T trzeba uzupełnić do Gdańska zgodnie przecież z planami CPK”.
– Budowa nowej linii z Warszawy do Gdańska, w świetle dotychczasowych analiz, ma uzasadnienie, ale dla sprecyzowania jej trasowania i uzasadnienia ekonomicznego wymagane są dalsze prace studialne. (…) Obecnie zwraca się większą uwagę na możliwości wykorzystania nowych linii dużych prędkości dla rozwoju przewozów regionalnych oraz tworzeniu sieci i centrów logistycznych dla ruchu pasażerskiego przy możliwie bliskiej ich lokalizacji w stosunku do centrów miast, które mają obsługiwać. (…) Kluczowe znaczenie dla efektowości tak dużej inwestycji ma też jej integracja z innymi planowanymi liniami dużej prędkości w Polsce. Należy zdawać sobie sprawę, że linia Gdańsk–Warszawa pod względem potencjału przewozowego oraz efektywności ekonomicznej plasuje się w tej hierarchii po linii Warszawa–Łódź–Poznań/Wrocław czy Warszawa–Kraków/Katowice – podkreśla Jan Raczyński z Instytutu Kolejnictwa.
Czytaj też: Kolej Dużych Prędkości Katowice-Ostrawa. Połączenie z siecią czeską i europejską
Fot tytułowe – Linia kolejowa w Gdańsku / Hipermiasto / CC-BY-NC-SA 4.0.
Kampanią Wybieram kolej Towarzystwo Benderowskie zachęca mieszkańców do przejazdów kolejowych, a decydentów – do wsparcia rozwoju kolei.
Informacja opublikowana w ramach realizacji projektu „Tramwaje i kolej dla klimatu”, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy Norweskich i Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny. Treść dostępna na licencji CC-BY-NC-SA 4.0.
