„Maślice Idealne” – jak mieszkańcy wyobrażają sobie swoje osiedle?
Maślice przechodzą obecnie proces dynamicznej (roz)budowy. Kurczą się tereny zielone, ubożeją zasoby przyrodnicze, szwankuje przestrzeń edukacyjna, brakuje miejsc spotkań i kuleją usługi, a komunikacja zbiorowa nie odpowiada potrzebom osiedla, które ma charakter tranzytowy. Dlatego Stowarzyszenie „Nasze Maślice” zapytało mieszkańców, jakich zmian potrzebują, poprzez wieloetapowy projekt „Maślice Idealne”.
Joanna Stasiak, Sławomir Czerwiński
Wielu maśliczan widzi chaotyczne, nieprzemyślane i nieodpowiedzialne kształtowanie przestrzeni miejskiej, które wpływa na jakość życia zarówno tych „rdzennych”, jak i nowych mieszkańców. Przestrzeni, która jest dobrem ograniczonym i wspólnym, a jej zagospodarowanie będzie służyć pokoleniom.
Ideą projektu „Maślice Idealne” było zaangażowanie mieszkańców w myślenie i działanie na rzecz zrównoważonego rozwoju osiedla – miejsca do życia. Tu i teraz koniecznością jest przeciwdziałanie poczuciu bezsilności oraz animowanie prospołecznych działań aktywizujących i będących w zgodzie z całościowym myśleniem o naszym osiedlu i jego rozwoju.
Uważamy, że skutki negatywnych procesów urbanistycznych można minimalizować. Jednakże do tego niezbędna jest głęboka świadomość i odpowiedzialność społeczna mieszkańców oraz dobra wola i nowe spojrzenie na miasto urzędników miejskich, odpowiadających za kształtowanie tkanki miejskiej.
Pierwszym etapem projektu była wycieczka terenowa o charakterze edukacyjno-poznawczym. Przy wsparciu specjalistów prezentowaliśmy walory przyrodnicze Maślic w okresie zimowym – głównym elementem było zimowanie ptaków. Wycieczkę rozpoczęto od odłowu i obrączkowania zwierząt przy karmniku. W trakcie odłowu można było z bliska przyglądnąć się ptakom, a także dowiedzieć ciekawostek na temat obrączkowania, dokarmiania i rozpoznawania ich gatunków. Zaprosiliśmy mieszkańców również na spacer wzdłuż wałów nad Odrą, gdzie za pomocą lunet obserwowaliśmy zimujące ptaki wodne.
Dodatkowo wśród maśliczan przeprowadziliśmy ankietę dotyczącą kierunku, w jakim zmierza rozwój osiedla. W kwestionariuszu podjęto następujące zagadnienia:
- kto odpowiada za kształtowanie przestrzeni miejskiej,
- jakich elementów w przestrzeni osiedlowej brakuje, jakich powinno być więcej, jakie należy chronić i o co zadbać w pierwszej kolejności.
Ankietę wypełniło ponad 170 respondentów.
Zarówno wycieczka terenowa, jak i badania ankietowe miały zainspirować uczestników projektu oraz dostarczyć informacji dotyczących potrzeb mieszkańców Maślic, które wykorzystano przy tworzeniu makiet osiedla.
Drugi etap projektu to dwie weekendowe sesje warsztatowe, gdzie wspólnie z mieszkańcami tworzyliśmy – zgodną z holistycznym i ekologicznym podejściem – makietę naszego idealnego osiedla. Rejony, nad którymi pracowaliśmy, to tereny zielone przy ulicy Królewieckiej (rejon stawu królewieckiego) oraz obszar obejmujący ulicę Potokową, Północną, Ślęzoujście i brzeg Odry. Zwróciliśmy uwagę na obszary przyrodnicze szczególnie zagrożone dewastacją i te wyobrażeniowe, które muszą powstać, gdyż w ocenie mieszkańców są niezbędne dla dobrej jakości życia społeczności oraz ekosystemów. W projektach uwzględniona została również bioróżnorodność, unikalność przyrodnicza, czy geograficzne uwarunkowania naszego miejsca zamieszkania.
Podczas prac studialnych wsparli nas przyrodnicy oraz specjaliści od gospodarki i planowania przestrzennego. W warsztatach czynny udział brali przedstawiciele Zespołu ds. Zrównoważonego Rozwoju Maślic, działającego przy Radzie Osiedla Maślice, którzy przedstawiali aktualny stan wiedzy dotyczący realizacji planowanych w bliższej i dalszej perspektywie czasowej inwestycji na osiedlu.
Makiety powstały w procesie oddolnego planowania przestrzennego i uwzględniły niezbędną dla dobrego funkcjonowania osiedla infrastrukturę.
Ponadto nie bez znaczenia była wielopokoleniowość grup warsztatowych – różne potrzeby, perspektywy, oczekiwania i tym samym konieczność podejmowania negocjacji dotyczących ostatecznego kształtu makiet. Ogólna wizja osiedla przewiduje przede wszystkim zadbanie o tereny zielone czy też liczne miejsca sprzyjające rekreacji i wypoczynkowi. Mieszkańcy chcieliby również mieć Centrum Aktywności Lokalnej, w którym mogłoby się rozwijać życie społeczno-kulturalne.
Podsumowaniem naszych działań był specjalny podwieczorek dla mieszkańców Maślic, podczas którego zaprezentowaliśmy poszczególne elementy wypracowane podczas projektu, a także odezwę, przesłanie do deweloperów – „Piękniejsze miasto i lepsze życie”. Dokument ten jest refleksją mieszkańców Maślic na temat tego, w jakim kierunku zmierza polityka planowania przestrzennego dyktowana na naszym osiedlu za sprawą deweloperów, a za przyzwoleniem władz miasta. Zawarte w nim przesłanie ma charakter uniwersalny i odwołuje się do wartości bliskich nam wszystkim – niezależnie od tego, który obszar Wrocławia zamieszkujemy.
Jest to nasz apel w trosce o zrównoważony rozwój, jakość życia, dbałość o wspólną przestrzeń i przyszłość Wrocławia.
Nie ulega wątpliwości, że odezwa stanowi pokłosie deklaracji maślickiej powstałej przy akcji „Stop chaotycznej rozbudowie Maślic”, którą całym sercem popieramy.
Koniec projektu nie jest końcem działań Stowarzyszenia. Wykonane makiety zostały zaprezentowane społeczności osiedla na wystawie w Zespole Szkolno – Przedszkolnym nr 12 na Maślicach. Ponadto opracowaną wspólnie z mieszkańcami odezwę chcemy przedstawić jak najszerszej grupie odbiorców. Wierzymy, że obywatele mogą mieć realny wpływ na kształt swojego najbliższego otoczenia. Dlatego serdecznie zachęcamy wszystkich do podobnych działań!
Projekt został wsparty środkami Funduszy Małych Grantów EKO-UNII.
Więcej informacji na portalu investmap.pl.
