Jelenia Góra nie rozpatruje wniosków o plan zagospodarowania. Wbrew prawu

Towarzystwo Benderowskie w ramach projektu „Klimat na Dolny Śląsk”, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny, zwróciło się z wnioskiem o przygotowanie uchwały (lub uchwał) ws. przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w centrum Jeleniej Góry, m.in. m.in. obszar okolic ul. Uroczej, Kochanowskiego, Studenckiej, Chełmońskiego, Krasińskiego, Staffa, Wzgórze Wandy i Góra Bohaterów..

Zgodnie z wnioskiem, celem planu powinna być:

• Ochrona i wprowadzenie zieleni
• Stworzenie powiązań pieszych i rowerowych
• Rozwój zabudowy mieszkaniowej i usługowej w centrum miasta
• Ochrona wartości zabytkowych
• Ochrona i wykreowanie nowych przestrzeni publicznych, w tym wolnych od samochodów

Czytaj więcej: Centrum Jeleniej Góry potrzebuje planu zagospodarowania przestrzennego

W odpowiedzi wniosek z dnia 29 listopada 2022 r. w sprawie sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego otrzymaliśmy informację, że „wnioski będą rozpatrywane  przez Prezydenta Miasta Jeleniej Góry w trzecim kwartale 2023 roku”.

Ponaglenie Towarzystwa Benderowskiego

Towarzystwo Benderowskie zwróciło się z apelem o rozpatrzenie wniosku w ustawowym terminie miesiąca, ustanowionym przez art. 244 i art. 237 kodeksu postępowania administracyjnego (k.p.a.).

Jak podkreśla prof. Piotr Tuleja (P. Czarny, M. Florczak-Wątor, B. Naleziński, P. Radziewicz, P. Tuleja, „Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz”, Lex, art. 63.), „Obowiązki nałożone na wskazane powyżej podmioty polegają przede wszystkim na konieczności przyjęcia petycji, skarg i wniosków, rozpatrzenia ich oraz udzielenia na nie odpowiedzi.”.

Jak wskazuje odnośnie art. 237 k.p.a. prof. Barbara Adamiak (Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Legalis, 2021),„W postępowaniu skargowym [tu – wnioskowym] zastosowano te same rozwiązania prawne jak w postępowaniu administracyjnym ogólnym, które mają zapewnić szybkie załatwienie skargi [wniosku], oraz te same środki zwalczania przewlekłości postępowania lub bezczynności organu właściwego do jej rozpatrzenia. W tym postępowaniu obowiązuje zasada szybkości postępowania, z której wynika, iż postępowanie nie powinno trwać dłużej, niż to jest niezbędne do rozpatrzenia i załatwienia skargi. Ustanowiono maksymalny termin, w którym skarga [wniosek] powinna być załatwiona, wynoszący jeden miesiąc (…)

Czytaj też: Dolny Śląsk na rowery! Raport Hipermiasta o polityce rowerowej

Z pewnością zasady szybkości postępowania nie zachowano w tym postępowaniu.

Art. 245 k.p.a. stanowi, że „W razie niemożności załatwienia wniosku w terminie określonym w art. 244 właściwy organ obowiązany jest w tym terminie zawiadomić wnioskodawcę o czynnościach podjętych w celu rozpatrzenia wniosku oraz o przewidywanym terminie załatwienia wniosku.”.

W piśmie nie poinformowano o żadnych czynnościach, podjętych w celu realizacji wniosku. Przepis ten nie dotyczy zatem tej sytuacji. Organ nie podał żadnych obiektywnych powodów, dla których wniosek nie może zostać załatwiony terminowo.

Jak wskazuje Adamiak (op.cit.) „ma to być termin „przewidywany”, a więc dostosowany do stopnia skomplikowania sprawy, której wniosek dotyczy”

W niniejszej sprawie nie wskazano ani przewidywanego terminu (którym powinna być  data dzienna), a tym bardziej nie dostosowano terminu do stopnia skomplikowania sprawy.

Z pisma, które jasno przyznaje, że „wnioski” zostaną rozpatrzone, że stałą praktyką jest przesuwanie wniosków do rozpatrzenia na później. Taka praktyka jest niezgodna z wyraźnym brzmieniem przepisów k.p.a., które ustanawiają konkretne terminy.

Prof. Roman Hauser (Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Legalis, 2021) wskazuje z kolei, że wydłużenie nie może pozostawać bez związku z terminem ustawowym: „uznać trzeba jednak, że nie powinien zasadniczo przekraczać długości podstawowego, miesięcznego terminu”. Również jak twierdzą prof. Marek Wierzbowski i prof.  Aleksandra Wiktorowska (Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Legalis, 2021) „przyjmuje się, że nie powinien on być dłuższy niż termin ustawowy”.

Dodać należy, że ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie wprowadza żadnych przepisów szczegółowych dotyczących wniosków.

Organ administracji publicznej nie ma prawa dowolnie wydłużać terminów ustawowych, ustawa jest bowiem aktem prawa powszechnie obowiązującego. Zgodnie z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zaś, „Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.”

Jak podkreśla Marek Przybysz (Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany, Lex), „Rozległość i złożoność tematyki będącej przedmiotem postulatów zawartych we wniosku mogą powodować, że organ – uznając wniosek za słuszny – będzie musiał w terminie miesiąca od wpłynięcia wniosku powiadomić wnioskodawcę nie o zrealizowaniu jego postulatów, ale jedynie o podjęciu w przyszłości działań na rzecz ich realizacji, wskazując przy tym przewidywany termin załatwienia wniosku.”

W tym przypadku zatem pozytywna realizacja wniosku nie musiałaby się wiązać z wniesieniem projektu uchwały rady miejskiej. Organ jest jednakże zobowiązany poinformować w terminie ustawowym o tym, czy zamierza taki projekt złożyć.

Zapowiadamy również, że w razie nierozpoznania wniosku po niniejszym ponagleniu, skierowana zostanie skarga do organu stanowiącego (rady miejskiej), zgodnie z regulacją art. 246 k.p.a.

Wnosimy o odpowiedź na adres mailowy. Jeśli potrzebny jest adres do korespondencji, to wskazuję adres do doręczeń elektronicznych: AE:PL-10745-65843-UUAHT-30 oraz adres skrzynki w systemie ePUAP: /towbenderowskie/domyslna

Czytaj też: Transport publiczny na Dolnym Śląsku. Czy będą autobusy wojewódzkie?

Odpowiedź na ponaglenie

Urząd miejski w ponagleniu stwierdził, że nasz wniosek „nie stanowi wniosku w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego”.

W odpowiedzi na Państwa ponaglenie z dnia 17.02.2023 r. informuję, że złożony wniosek o sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ma charakter postulatywny i nie stanowi wniosku w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego. Przepisy nie przewidują żadnych procedur na tę okoliczność, ani terminów realizacji postulatów zawartych we wniosku.
Zgodnie z informacją przekazaną Państwu pismem z dnia 4 stycznia 2023 r., wszystkie wnioski o zmianę lub sporządzenie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz planów rozpatrywane będą przez Prezydenta Miasta Jeleniej Góry w trzecim kwartale 2023 roku.

Jednocześnie informuję, że zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy „Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, należy do zadań własnych gminy”. Decyzje podejmowane w tym zakresie powinny uwzględniać zasady wynikające z ustawy, a także zasady równoważenia interesów wszystkich zainteresowanych podejmowanymi w projekcie dokumentu rozstrzygnięciami, minimalizowania konfliktów przestrzennych oraz potrzeby realizacji celów publicznych (interesu publicznego).
Dodatkowo informuję, że godnie z art.14 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2022 r. poz. 503 z późn. zm.), uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia planu miejscowego rada gminy podejmuje z własnej inicjatywy lub na wniosek wójta, burmistrza albo prezydenta miasta.

Zgodnie z art.1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2000 z późn. zm.). Kodeks normuje postępowanie przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych albo załatwianych milcząco. Podjęcie uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie jest sprawą indywidualną. w związku z czym do tego typu postępowań nie mają zastosowań przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego

Czytaj też: Dzierżoniów widzi potrzebę adaptacji do zmian klimatu, ale nie odpowiada, czy przygotuje plan

Skarga do rady miejskiej

W obliczu takiej odpowiedzi, złożyliśmy skargę do Rady Miejskiej Jeleniej Góry.

Nie można się zgodzić ze stwierdzeniami z pisma prezydenta Jeleniej Góry. Po pierwsze wyraźnie powoływaliśmy się na kodeks postępowania administracyjnego (art. 241). Po drugie, organ władzy wykonawczej, którym jest Prezydent Jeleniej Góry, nie ma uprawnienia do zmiany Konstytucji ani obowiązujących przepisów rangi ustawowej.

Kodeks postępowania administracyjnego w swoim artykule 2 rozszerza („ponadto”) zakres swojego zastosowania o skargi i wnioski, które – co wynika nawet z dość oczywistej wykładni literalnej tego przepisu – nie muszą dotyczyć wcale spraw, o których mowa w artykule 1 k.p.a.

W ten sposób wyjaśnia Hauser (op.cit.), wskazując na to, że „Przepisy skargowo-wnioskowe znajdują bowiem zastosowanie nie tylko do postępowania przed organami administracji publicznej w znaczeniu ustrojowym i funkcjonalnym, lecz także do postępowania przed wszelkimi innymi organami państwowymi, organami samorządowymi oraz organami organizacji i instytucji społecznych”.

Hauser dodaje, że „Przepisy o skargach i wnioskach, w przeciwieństwie do pozostałych postępowań unormowanych w Kodeksie, znajdują również zastosowanie w sferze wewnętrznej działania administracji”.

Jak podkreślają Borkowski i Adamiak (op.cit.), „Włączenie uregulowań dotyczących skarg i wniosków do KPA i wyraźne rozdzielenie od siebie aktów i czynności procesowych stron postępowania administracyjnego i sądowego od skarg i wniosków wnoszonych z pobudek interesu publicznego lub w interesie faktycznym jednostki (własnym czy też osoby trzeciej) zmieniło radykalnie sytuację”.

Jak dodają Małgorzata Jaśkowska, Martyna  Wilbrandt-Gotowicz, Andrzej Wróbel (Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, Lex), „petycje, wnioski i skargi mają dotyczyć szeroko pojętej działalności władzy publicznej, a Konstytucja RP akcentuje polityczny aspekt tej instytucji”.

W odniesieniu do skarg, które są analogiczną instytucją prawną, Naczelny Sąd Administracyjny zauważył, że  „przedmiotem skargi może być zatem każda negatywna ocena działalności podmiotu powołanego do wykonywania zadań państwa lub innego podmiotu, np. organizacji społecznej, któremu zlecono zadania z zakresu administracji publicznej, oraz ich pracowników i funkcjonariuszy” (zob. postanowienie NSA z 4.04.2012 r., I OSK 717/12).

Czytaj też: Raport Hipermiasta: Planowanie transportu na Dolnym Śląsku musi uwzględnić i kolej i autobusy

Oczywiście dopuszczalne są zatem wnioski, nie dotyczące spraw w rozumieniu art. 1 k.p.a. Wynika to również z treści art. 241 k.p.a. („Przedmiotem wniosku mogą być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności.”) – ten zakres spraw, choć przykładowy, w oczywisty sposób wykracza poza sprawy indywidualne-administracyjne.

Należy dodać, że Rada Miejska Jeleniej Góry rozpatrywała wnioski, które nie należą do spraw w rozumieniu art. 1 k.p.a. (dla przykładu: Uchwała nr 385.XL.2021 Rady Miejskiej Jeleniej Góry z dnia 29 września 2021 r. w sprawie rozpatrzenia wniosku o wprowadzenie zmian obniżających czynsz w „Wieloletnim Programie Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Miasta Jelenia Góra na lata 2020-2026”), a tym bardziej liczne skargi spoza zakresu art. 1 k.p.a.

Wnosimy o odpowiedź na adres mailowy. Jeśli potrzebny jest adres do korespondencji, to wskazuję adres do doręczeń elektronicznych: AE:PL-10745-65843-UUAHT-30 oraz adres skrzynki w systemie ePUAP: /towbenderowskie/domyslna