Gdzie powinny powstać przystanki kolejowe we Wrocławiu?

Sieć przystanków kolejowych to jedna z ważniejszych inwestycji, która jest niezbędna dla budowy kolei aglomeracyjnej. Od lat mówi się o tym, że wykorzystanie kolei w ramach przewozów miejskich jest koniecznością w stolicy Dolnego Śląska. Obok problemów organizacyjnych i finansowych istnieje też problem infrastrukturalny.

Obecny system dworców i stacji we Wrocławiu pochodzi z XIX w. i nie jest dostosowany do obecnej sieci osadniczej. Nie ma praktycznie żadnej koncepcji kolei miejskiej i aglomeracyjnej (a jest ich wiele), która pomijałaby potrzebę rozwoju nowych przystanków. Pewne zapisy zawiera także obowiązujące Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wrocław. Sprawa ważna jest także w kontekście obecnie funkcjonującego systemu kolejowego. Pasażerowie często już dzisiaj mogliby korzystać z kursujących pociągów, lecz nie mają takiej możliwości. Nowe przystanki – zwłaszcza w obszarze zurbanizowanym – to nowi pasażerowie dla kolei.

Problem także zaczyna się pojawiać w debacie publicznej. Jerzy Michalak z zarządu województwa zapowiedział w lutym br. powstanie przystanków: Maślice, Karłowice, Ołbin, Szczepin oraz Osiedle Sobieskiego (a także Oława Osiedle Sobieskiego). To dobry postulat, jednakże możliwych i koniecznych do budowy przystanków jest o wiele więcej. W tekście omówimy proponowane lokalizacje, a na samym dole znajdziecie wskazane przystanki naniesione na mapę Wrocławia.

Niemiecka kolej Deutsche Bahn w ub.r. rozpoczęła „ofensywę przystankową”. W Niemczech ma powstać aż 350 nowych przystanków, z czego jedna trzecia w Nadrenii Północnej-Westfalii. W ostatnich sześciu latach we Wrocławiu powstały trzy nowe przystanki: Wrocław Stadion, Wrocław Grabiszyn i Wrocław Różanka. To istotne inicjatywy, jednak są przystanki, których budowa jeszcze bardziej przysłużyłaby się kolei i jej pasażerowi.

Przystanki na estakadzie kolejowej

Estakada kolejowa to tzw. Stammstrecke – centralna trasa kolejowa, na której zjeżdża się większość pociągów do centralnego dla sieci Dworca Głównego. Konieczne jest określenie, gdzie na estakadzie mogłyby zatrzymywać się pociągi. Dworzec Główny jest położony na uboczu centrum, a istotne generatory ruchu nie są dziś powiązane z koleją. Konieczną rzeczą jest gruntowne przemyślenie roli estakady i jej przepustowości. Wraz ze wzrostem ruchu kolejowego ten odcinek kolejowy może się zapchać, dlatego niezbędna jest analiza rozbudowy estakady o kolejny tor i/lub modernizacja systemu sterowania ruchem.

1. Arkady

Ten przystanek byłby kluczowym dla powodzenia kolei miejskiej. To w tym miejscu przybliża się w maksymalnym stopniu do serca miasta. Przystanek tworzyłby wielkie centrum przesiadkowe, jako że skrzyżowanie ul. Świdnickiej i ul. Piłsudskiego jest jednym z centralnych węzłów tramwajowych Wrocławia. Jego powstanie skróciłoby zatem podróże „od drzwi do drzwi”. Dodatkowo, znalazłby się blisko wielu celów podróży, dostępnych z przystanku kolejowego na piechotę (Galeria Arkady, biurowce przy Swobodnej, Teatr Capitol, Teatr Polski, Renoma), wzmacniając transport zrównoważony. Dworzec Główny nie byłby zmarginalizowany, gdyż nadal służyłby przewozom dalekobieżnym oraz przesiadkom.

Możliwość techniczna stworzenia takiego przystanku została wykazana przez naukowców z Politechniki Wrocławskiej.

1a. Plac Rozjezdny

Ten przystanek jest zapisany w obowiązującym studium zagospodarowania przestrzennego Wrocławia, a także w obowiązującym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Jego budowa nie jest niezbędna, gdyż potrzeby komunikacyjne o wiele lepiej spełniać będzie przystanek „Arkady”, o którym wyżej. Jego potrzeba aktualizuje się w przypadku rezygnacji z budowy przystanku „Arkady”. Warto rozważyć jednak także lepszą lokalizację przy ul. Zielińskiego, w powiązaniu z ewentualnie rewitalizowaną linią tramwajową wzdłuż tej ulicy, obok budowanego Sądu Apelacyjnego i bliżej do węzła Arkady.

2. Gajowice

Najkorzystniejszą lokalizacją przystanku byłaby ul. Grabiszyńska, jako że można by urządzić tam centrum przesiadkowe tramwaju i kolei. Niestety, przebudowa węzła kolejowego uniemożliwiła jego budowę w tym miejscu. Alternatywnym miejscem jest okolica ul. Zaporoskiej, na wschód od wiaduktu. Przystanek ten obsługiwałby pozbawione dostępu do tramwaju osiedla blokowe w tym rejonie Wrocławia.

3. Węzeł Centralny

Propozycja tego przystanku pojawiła się w planie dla Dolnośląskiej Kolei Dojazdowej. Jego realizacja będzie konieczna w przypadku reaktywacji linii kolejowej prowadzącej do Dworca Świebodzkiego, a także przydatna w razie wybudowania nowej dzielnicy śródmiejskiej (w ramach „Centrum Świebodzkiego”). Brak inwestycji w przystanek na węźle może spowodować problemy w przesiadkach między pociągami, docierającymi do innych dworców w centrum.

Przystanki na linii w stronę Oleśnicy (nr 143)

Linia w kierunku Oleśnicy przebiega przez liczne osiedla, a w jej potencjalnym obszarze oddziaływania mieszka najwięcej wrocławian spośród wszystkich wylotowych linii kolejowych. Obecnie pociąg zatrzymuje się tylko w trzech miejscach, a liczne generatory ruchu, mimo że położone są w bliskiej odległości od linii kolejowej, nie mogą korzystać z systemu kolejowego.Renowacja tej trasy znalazła się na liście rezerwowej Krajowego Programu Kolejowego, jednak – zgodnie z zapowiedziami Polskich Linii Kolejowych – ma szansę na realizację.

4. Szczepin

Przystanek ten został zapisany w obowiązującym studium zagospodarowania przestrzennego Wrocławia, a także we wnioskach gminy Wrocław do modernizacji linii kolejowej nr 143. W założeniach, miał stanowić centrum przesiadkowe tramwaj-kolej (w związku z planowaną przez miasto Wrocław budową linii tramwajowej przy ul. Długiej, Starogroblowej i Popowickiej).W okolicy ruch generować może nie tylko osiedle mieszkaniowe, ale i m.in. Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Ekosystem, czy też budynek naukowy Politechniki Wrocławskiej.

5. Ołbin/Kleczków

Przystanek mógłby zostać wybudowany w okolicach ul. Rychtalskiej. W niedalekiej okolicy (na Kleczkowie), obok gęstej zabudowy kamienicowo-plombowej, powstaje sukcesywnie duże osiedle mieszkaniowe.

6. Karłowice

Przystanek mógłby być wybudowany w okolicach przejazdu kolejowego ul. Sołtysowickiej. Tym sposobem będzie usytuowany możliwie blisko najważniejszego w okolicy generatora ruchu: Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego, a także szpitala im. Gronkowskiego, Instytutu Pamięci Narodowej, Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych, Komendy Miejskiej Policji, a także osiedla blokowego, które – w zakresie liczby ludności – dominuje na Karłowicach.

Inna pojawiająca się w dokumentach planistycznych lokalizacja, w okolicach ul. Boya-Żeleńskiego, nie ma istotniejszych zalet, natomiast oddala kolej od poważnej grupy, jaką są studenci.

7. Psie Pole Centrum

Stacja Psie Pole położona jest na uboczu dzielnicy i nigdy nie będzie stanowić realnej oferty dla pasażera. Do rozważenia jest rezygnacja z tej stacji, a raczej usytuowanie przystanku bliżej generatorów ruchu, czyli centrum Psiego Pola, a mianowicie obok kładki, łączącej rynek Psiego Pola z ul. Piwnika-Ponurego.

8. Osiedle Sobieskiego

To jeden z bardziej kluczowych przystanków. Osiedle Sobieskiego jest dużym generatorem ruchu, które pozbawione jest linii tramwajowej. Częścią przystanku musiałaby być zapewne kładka nad torami i al. Sobieskiego. Przy przystanku można ulokować także parking przesiadkowy.

Przystanek został zapisany w obowiązującym studium zagospodarowania przestrzennego Wrocławia, został też zgłoszony przez Urząd Miejski we wnioskach gminy Wrocław do modernizacji linii kolejowej nr 143. Z niewiadomych przyczyn został zapisany tam tylko jako „postulowany w przyszłości”.

9. Mirków

To podwrocławska wieś, która jednak de facto funkcjonalnie jest częścią Wrocławia. Budowa przystanku kolejowego zmniejszyłaby z tamtej strony presję samochodów na miasto.

C. Przystanki na linii w stronę Wołowa (nr 273)

Linia planowana jest do modernizacji w ramach Krajowego Programu Kolejowego, ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

10. Gądów Mały

Należy zastanowić się, czy obok stacji Wrocław Kuźniki, w tej dość gęsto zabudowanej okolicy nie przydałby się dodatkowy przystanek, w okolicy ul. Chociebuskiej i Balonowej.

11. Maślice

Ten przystanek mógłby powstać w okolicy ul. Królewieckiej. Jego wadą byłoby zbytnie oddalenie od zabudowań, dlatego są też przeciwnicy podobnego rozwiązania.

12. Stabłowice

Ten przystanek jest bardzo ważną inwestycją, kluczową spośród przystanków linii nr 273 („Nadodrzanki”), jako że okolica mocno się rozbudowuje, a w okolicach przystanku planowany jest lokalny ośrodek usługowy. Ujęty jest m.in. w obowiązującym studium zagospodarowania przestrzennego Wrocławia. Powinien powstać w okolicach skrzyżowania z ul. Główną i jest dobrym miejscem dla parkingu Park and Ride.

13. Marszowice

Ten przystanek planowany jest m.in. w obowiązującym studium zagospodarowania przestrzennego Wrocławia. W tak peryferyjnych miejscach nie powinno lokować się nowej zabudowy. Gdyby jednak była projektowana, przystanek kolejowy byłby potrzebny.

D. Przystanki na linii w stronę Legnicy (nr 275, E-59)

14. Złotniki

Jedynym osiedlem, położonym obok linii kolejowej w kierunku Legnicy, które pozbawione jest przystanku, są Złotniki. Osiedle to nie ma intensywnej zabudowy i rozwija się głównie po północnej stronie, jednak jest na tyle duże, że nowy przystanek może przyciągnąć pasażerów do kolei.

15. Nowa Leśnica

Ten przystanek planowany jest m.in. w obowiązującym studium zagospodarowania przestrzennego Wrocławia. W tak peryferyjnych miejscach nie powinno lokować się nowej zabudowy, a Towarzystwo Benderowskie wspólnie z Towarzystwem Upiększania Miasta Wrocławia i Stowarzyszeniem Akcja Miasto w swoich wnioskach do nowego studium zagospodarowania postulowały rezygnację z planów zabudowy tamtego obszaru. Gdyby jednak była projektowana, przystanek kolejowy byłby potrzebny.

E. Przystanki na linii w stronę Sobótki (nr 285)

Na linii kolejowej, planowanej do rewitalizacji, istnieją dwie stacje kolejowe: Wojszyce i Klecina. Druga stacja, jako że oddalona jest od zabudowań, niekoniecznie musi być przystankiem pasażerskim. Niezbędna jest jednak budowa przystanków w miejscach bardziej predestynowanych do obsługi podróżnych.

16. Ołtaszyn

Ten przystanek mógłby powstać w dwóch miejscach: albo przy ul. Ołtaszyńskiej, albo przy ul. Agrestowej. W okolicy znajduje się dość dużo starej i nowej zabudowy.

17. Partynice

Obok tego przystanku, położonego w okolicy ul. Zwycięskiej, warto zlokalizować także parking Park and Ride. Generatorem ruchu są tu nie tylko liczne nowo powstające osiedla, zarówno na Partynicach, jak i na Ołtaszynie, ale też Wrocławski Tor Wyścigów Konnych.

G. Przystanki na liniach w stronę Opola (nr 132/E-59) i Kłodzka (nr 276)

18. Przedmieście Oławskie/Huby

Ten przystanek nie był do tej pory planowany, został zgłoszony przez Towarzystwo Benderowskie, TUMW i Akcję Miasto w ramach prac nad studium zagospodarowania Wrocławia oraz rewitalizacją Przedmieścia Oławskiego. Przedmieście Oławskie rozwija się coraz bardziej w stronę południową, oddaloną od ciągu komunikacji tramwajowej, jakim jest ul. Traugutta; powstają tam liczne osiedla mieszkaniowe. Wokół znajduje się potencjalnie nadal wiele terenu pod zabudowę.

Przystanek mógłby powstać łącznie z odbudową kładki pieszej, łączącej Huby i Przedmieście Oławskie na przedłużeniu ul. Świstackiego.

19. Tarnogaj

Ten przystanek planowany jest m.in. w obowiązującym studium zagospodarowania przestrzennego Wrocławia. Stanowiłby nie tylko węzeł przesiadkowy na autobus (zwłaszcza w kontekście przyszłej alei Wielkiej Wyspy), ale też dojazd do okolicznych centrów handlowych i biurowych.

20. Jagodno

Nowe osiedla na Jagodnie oddalone są tylko o ok. 200-300 metrów od linii kolejowej. W trakcie rozmów o budowie linii tramwajowej na Jagodno rzadko pojawia się propozycja inwestycji o wiele tańszej, która w szybki sposób poprawiłaby sytuację komunikacyjną osiedla: budowy przystanku. Niestety, przeszkodą jest fakt, że ta część trasy kolejowej położona jest na terenie gminy Żórawina.

21. Iwiny

Ten przystanek planowany jest w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, razem z parkingiem Park and Ride. To przy tym parkingu powinna kończyć się w przyszłości linia tramwajowa prowadząca na Jagodno. Przystanek jest potrzebny, choć wydaje się mniej istotny niż przystanek na Jagodnie, gdyż w Iwinach mieszka mniej osób.

H. Przystanki na linii w stronę Jelcza-Miłoszyc (nr 292)

W ramach rewitalizacji linii planowane są trzy nowe przystanki: Wrocław Popiele (22.), Wrocław Strachocin (23.) i Wrocław Łany (24., w okolicy Ronda Jerzego Popiełuszki). Wspólnie z obecnymi przystankami Wrocław Kowale i Wrocław Wojnów, stworzy to dobrą ofertę dla podróżnego.

Na zdjęciu: zintegrowany węzeł przesiadkowy przy Stadionie Wrocław, łączący komunikację tramwajową z kolejową, w kierunku do i z Wołowa (fot. vorverk via Fotopolska.eu, Wikipedia/ CC BY-SA 3.0).

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.